Wij zijn de Veenhoeders.
Legakker eigenaren op de Vinkeveense plassen in het deelgebied zone X.
Welkom
Wij zijn De Veenhoeders 38 particuliere eigenaren, generaties lang verbonden met het land, het water en de rust van de Vinkeveense Plassen. Wat voor de meesten een recreatiegebied is, is voor ons een levend cultuurlandschap dat wij met zorg onderhouden, beschermen en doorgeven. Velen van ons zijn hier opgegroeid; al sinds de jaren ’60, ’70 en ’80 houden wij de legakkers letterlijk overeind. In de winter en het vroege voorjaar snoeien we, beschoeien we en beschermen we de oevers tegen erosie, overwoekering en verzakking. We doen dit vaak met de hand, investeren tienduizenden euro’s per eiland, plaatsen septic tanks of Potti Potti’s, en zorgen voor orde en rust op en rond de eilanden. Wij zijn geen passieve gebruikers, maar actieve hoeders van de natuur.
Wij zijn geen probleem. Wij zijn het behoud.
Toch dreigen we onteigend te worden, onder druk van Natuurvereniging De Groene Venen en enkele politieke partijen. Zij willen onze eilanden overnemen, terwijl ze zelf niets hebben bijgedragen aan het behoud – geen arbeid, geen financiële steun. Deze politieke partijen sturen aan op ontmoediging en willen op deze wijze land overnemen. Ondertussen wordt de recreatieve functie van de Plassen genegeerd, en wordt gedaan alsof hier sprake is van massale drukte – iets wat eenvoudigweg niet klopt.
De Veenhoeders
Bewust, Betrokken, Bevlogen.
Wat betekent het nieuwe bestemmingsplan?
De politiek heeft beslist – wij moeten verdwijnen.
Een politieke draai ten koste van Legakker Eigenaren.
Na twaalf jaar overleg, inspraak en ruim 3 miljoen euro aan gemeenschapsgeld lag er een zorgvuldig en gedragen bestemmingsplan voor de Vinkeveense Plassen. Provincie, gemeente en particuliere eilandeigenaren vonden elkaar in een gezamenlijke visie: behoud van het kwetsbare veenlandschap, met oog voor natuur, rust én verantwoord particulier eigendom.
AFBEELDING RODE LUS
Een duidelijke afspraak.
De provincie Utrecht en gemeente De Ronde Venen hadden een helder uitgangspunt: de overheid kan en wil het onderhoud van honderden eilanden niet zelf uitvoeren. Daarom is bewust gekozen voor een constructieve regeling:
Eigenaren mogen een klein recreatief huisje inclusief luifel en een steiger bouwen of behouden, mits zij zich verbinden aan het duurzaam onderhouden van hun eiland – met name de beschoeiing.
Rechten in ruil voor verantwoordelijkheid. Een samenwerking waarin natuur, eigenaarschap en behoud elkaar versterken.
Maar plotseling - alles anders.
In mei 2025, op het allerlaatste moment in het besluitvormingsproces, werd alles van tafel geveegd. Natuurvereniging De Groene Venen pleitte voor minder recreatie, minder bouw, meer ‘stilte’ en een volledig bebouwingsvrije zone. Die oproep vond gehoor bij PvdA-GroenLinks, LEF en Ronde Venen Belang. Samen dienden zij amendementen A4 en A22 in zonder enige inspraak, zonder overleg met de direct betrokken eigenaren, waarmee het zorgvuldig opgebouwde plan ingrijpend werd gewijzigd.
Het gevolg: zone X (de Rode Lus), een gebied in het noordwesten van de Plassen, werd aangemerkt als geheel bebouwingsvrij. Dat klinkt overzichtelijk, maar wat niet werd verteld: 75% van dit gebied is in handen van 34 particuliere eigenaren – wij, de Veenhoeders.
Alles moet weg – ook onze toekomst.
Wij worden nu verplicht om alles af te breken: huisjes met overkapping, steigers en vlonders. Recreëren op eigen grond wordt verboden.
Terwijl:
Niet-eiland-eigenaren met een schip tot wel 15 meter lang in ons gebied mogen varen en er zelfs dagen voor anker kunnen liggen.
Onze huisjes nauwelijks zichtbaar zijn, zorgvuldig ingepast in het landschap.
De natuur hier juist floreert, dankzij onze inzet en zorg.
In ons gebied leven zeldzame en bijzondere soorten zoals de lepelaar, aalscholver, ringslang, krooneend en zelfs de zoetwaterkwal.
Dit gebied is zo rijk aan biodiversiteit juist dóór onze aanwezigheid. Wij zorgen voor rust, beschutting, én een gezonde leefomgeving. Zonder onze inzet zou dit gebied al lang zijn afgegleden tot een open plas. Het is onze arbeid en investering in beschoeiing, herstel en beheer die het landschap in stand houden. En precies dat dreigt nu verloren te gaan. Want: als ons het recht op bebouwing wordt ontzegd, verdwijnt ook het fundament onder het onderhoud.
Waarom zou iemand zijn tijd steken in onderhoud en blijven investeren in land dat je niet mag gebruiken?
Een voorspeld fiasco.
Zelfs Natuurvereniging De Groene Venen heeft al aangegeven dat zij geen structurele fondsen of mankracht heeft om het beheer over te nemen. Zij krijgen het geld bij de overheid niet losgepeuterd – en zullen dat ook niet kunnen. En toch zouden wij moeten wijken, om plaats te maken voor een plan dat op papier goed klinkt, maar in de praktijk niemand kan uitvoeren.
Alsof dat nog niet wrang genoeg is, werd er door PvdA-GroenLinks zelfs gesteld dat “als het onderhoud niet lukt, het plan altijd nog kan worden teruggedraaid.” Met andere woorden: onze toekomst wordt opgeofferd aan een bestuurlijk experiment, zonder garanties. Wij zijn verworden tot speelbal van politieke afwegingen.
Gebroken beloftes.
Wat deze situatie nóg schrijnender maakt: veel van ons stemden bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen op Ronde Venen Belang, omdat zij zich publiekelijk uitspraken vóór een zo ruim mogelijk bestemmingsplan, waarin de belangen van particuliere eilandeigenaren zouden worden gewaarborgd. Maar in plaats van pal te staan voor die belofte, koos Ronde Venen Belang ervoor om mee te tekenen aan een koers die haaks staat op hun verkiezingsstandpunt.
Wat zijn de gevolgen voor ons?
De aangenomen amendementen A4 en A22 staan echter lijnrecht tegenover die belofte. Het voelt als een scherpe ommezwaai, ten koste van mensen die op hen vertrouwden. En dat terwijl:
Onze huisjes nauwelijks zichtbaar zijn – zorgvuldig ingepast in het groen.
Bootrecreanten met een schip van 15 meter wél mogen varen en voor anker kunnen liggen in ons gebied.
De natuur hier floreert juist dankzij ons jarenlange onderhoud en rust.
Wat op het spel staat.
Verlies van eigendomswaarde: zonder gebruiksrechten wordt bezit een last in plaats van een lust.
Financiële schade: ettelijke tienduizenden euro’s aan investeringen in onderhoud en voorzieningen worden waardeloos.
Onverkoopbaarheid: wie koopt een stuk land waar niets mee mag?
Uitsluiting voor iedereen: deze koers leidt uiteindelijk onvermijdelijk tot afsluiting van het gebied, ook voor bootrecreanten, onder het mom van natuurontwikkeling.
Conclusie: Dit mag niet gebeuren.
Wat hier nu gebeurt, is géén voorbeeld van zorgvuldig bestuur of natuurbescherming. Het is het onderuit halen van vertrouwen, van afspraken, van inzet. De mensen die al decennia investeren in natuur en landschap worden buiten spel gezet, op basis van een beeldvorming die niet klopt, en plannen die niemand kan uitvoeren.
Wij zijn geen bedreiging voor de natuur. Wij zijn de reden dat zij hier bloeit.
Maar als dit doorgaat, wordt alles wat we in tientallen jaren hebben opgebouwd, alsnog weggevaagd.